علوم قرآنی علمی است که در آن درباره مسائل مرتبط با شناخت قرآن و شئون مختلف آن بحث می شود. فرق بین «علوم قرآنی» و «معارف قرآنی» آن است که علوم قرآنی بحثی بیرونی است و به درون و محتوای قرآن از جنبه تفسیری نمی پردازد، اما معارف قرآنی کاملاً با مطالب درونی قرآن و محتوای آن سر و کار دارد و یک نوع تفسیر موضوعی است. در علوم قرآنی مباحثی چون وحی و نزول قرآن، مدت و ترتیب نزول، اسباب نزول، جمع و تألیف قرآن، کاتبان وحی، یکسان کردن مصحفها، پیدایش قرائات و منشأ اختلاف در قرائت قرآن، اعجاز قرآن و ... مطرح می شود. ضرورت بحث در علوم قرآنی از آن جهت است که تا قرآن کاملاً شناخته نشود و ثابت نگردد که کلام اسلامی است، پرداختن به محتوای آن موردی نخواهد داشت. کتاب حاضر در حقیقت خلاصه و بازنویسی کتابهای التمهید فی علوم القرآن و صیانه القرآن من التحریف است. این بازنویسی به گونه ای انجام شده است که متناسب سطح عمومی در حوزه و مقطع کارشناسی در دانشگاههاست.