بررسی پاسخ به پدیده مجرمانه مستلزم شناخت واکنش ها و مطالعه عوامل مؤثر بر تعیین و اعمال واکنش است. بر این اساس مطالب کتاب طی چهارده درس به سه بخش تقسیم شده است: در بخش نخست (شناخت واکنش علیه جرم) فلسفه و اهداف واکنش، اصول حاکم و اقسام واکنش ها از حیث رابطه متقابل، موضوع و مجازات ها و اقدامات تأمینی و تربیتی اطفال و نوجوانان بررسی شده است؛ موضوع بخش دوم (تعیین واکنش علیه جرم) عوامل خاص و عام کاهش دهنده و افزایش دهنده مجازات از جمله تخفیف، تبدیل، سردستگی، تعدد و تکرار است و در بخش سوم (اجرای واکنش علیه جرم) عوامل تأخیر در اجرای مجازات از جمله تعویق، تعلیق، آزادی مشروط، نیمه آزادی و نظارت الکترونیکی و همچنین عوامل عدم اجرای مجازات شامل معافیت قانونی و قضایی و اسباب سقوط مجازات بررسی شده است.