در این جلد، سیر تطور عرفان اسلامی از سده هفتم تا دهم هجری بررسی و تحلیل می شود. در سده هفتم هجری تحولی بنیادی در تاریخ عرفان اسلامی شکل گرفت و در مبانی عرفان اسلامی دگرگونیها و تغییرات اساسی پدید آمد. شکل گیری سنت دوم عرفانی نقطه عطفی در سیر تطور عرفان اسلامی به شمار می آید که آراء و تعالیم شمار فراوانی از اهل معرفت را تحت تأثیر و نفوذ خود قرار داد و وضعیتی متفاوت از دوره قبل پدید آورد. برای بررسی و تحلیل سیر عرفان و تصوف در این دوره این ضرورت احساس می شد که باید از طرحی تازه و متناسب با وضعیت جدید عرفان اسلامی استفاده کرد. بدین سبب ساختار این جلد با جلد اول تفاوتهایی پیدا کرد.