هدف کتاب حاضر معرفی زوایا و شاخصهای مختلف جوامع آغازین شهر/شهرک نشین، ورای تفکرات بین النهرین مدارانه است. گرچه دیدگاههای مختلف شهرنشینی در نگاه نخست مشترکاتی با بین النهرین دارد، تبیین تفاوتهای آن براساس گوناگونی حوزه های جغرافیایی- فرهنگی ایران، چارچوبهای خاص خود را می طلبد. دوره آغاز شهر/شهرک نشینی دارای شاخصهای متعددی است؛ یکی از این شاخصها، و اصلی ترین آنها، ابزارهای کنترل، نظارت و مدیریتی در جامعه است که در نهایت در حدود نیمه دوم هزاره چهارم پیش از میلاد به ابداع نگارش در قالب گل نوشته انجامید. این کتاب، ضمن ارائه مدارک شاخص باستان شناسی- زبان شناسی، به بررسی سیر تکاملی نگارش در ایران از مرحله پیش نگارش تا آغاز نگارش می پردازد: در مرحله پیش نگارش، کالاشمارها، گویهای شمارشی توخالی، گویهای شمارشی توپر، گویهای شمارشی دوکی شکل و گل خط و در مرحله آغاز نگارش، با تفکیک به دو بخش، شاخصهای بیجک و گل نوشته های شمارشی ابتدایی، پیشرفته و علائم نگار و گل نوشته های آغاز ایلامی تجزیه و تحلیل می شوند.